"ज्ञान विज्ञान आणि सुसंस्कार यासाठी शिक्षण प्रसार " शिक्षणमहर्षि प. पू . डॉ.बापूजी साळुंखे .

Thursday, 3 February 2022

JANUARY2022

 शाळेचे नाव:- सरदार रघुनाथराव ढवळे हायस्कूल केंदुर


इयत्ता - दहावी
विभागाचे नाव- ऊर्जा व पर्यावरण
 उपक्रमाचे नाव- दोन किंवा त्यापेक्षा जास्त दिवे एक सर  जोडणी करणे.
थोडक्यात माहिती-इयत्ता दहावीच्या विद्यार्थ्यांच्या वर्गावर दोन किंवा त्यापेक्षा जास्त दिवे एकसर जोडणी करणे या विषयावर लेक्चर झाले. यामध्ये सर्वप्रथम विद्यार्थ्यांना एकसर  जोडणी म्हणजे काय? ती कशी करतात? हे सांगितले. तसेच जोडणीचे विविध प्रकारही सांगितले .विद्यार्थ्यांना एकसर जोडणी बद्दल संपूर्ण माहिती दिली .तसेच एकसर/समांतर जोडणी चा वापर कुठे - कुठे केला जातो हे देखील सांगितले. त्यानंतर सर्व विद्यार्थ्यांकडून दोन पेक्षा जास्त दिवे /एकसर जोडणी करून घेतली.  एकसर  जोडणी करताना 200 रुपये इतका खर्च आला. त्यानंतर विद्यार्थ्यांच्या सर्व शंकांचे निरसन होऊन लेक्चर संपले.





 प्रात्यक्षिकाचे नाव - पाणी तपासणे.
 इयत्ता - दहावी
 थोडक्यात माहिती -  दूषित पाण्यामुळे उलट्या जुलाब सर्दी खोकला ताप अशा प्रकारचे आजार उद्भवतात त्यामुळे आपण जे पाणी पितो ते पाणी पिण्यायोग्य आहे की नाही हे आपणास माहिती नसते.
 आपण पाणी कोणत्या प्रकारचे पिले  पाहिजे.  हे तपासण्यासाठी H2O स्विफ्ट च्या साह्याने पाणी परीक्षण करण्यात आले यामध्ये H2O असलेल्या बॉटल मध्ये  बाला पर्यंत पाणी बांधण्यात आले व झाकण बंद करुन ते तीन दिवस तसेच ठेवले बॉटल मधील पाण्याचा कलर काळा झाल्यास पाणी पिण्यायोग्य नाही व  व पाण्याचा कलर पिवळसर झाला तर ते पाणी पिण्यायोग्य असे निष्कर्ष मनात आले अशाप्रकारे पाणी परीक्षण केले.



 प्रात्यक्षिकाचे नाव- दशपर्णी अर्क तयार करणे                                  
   इयत्ता नववीच्या विद्यार्थ्यांनी सेंद्रिय पद्धतीने दशपर्णी अर्क तयार करणे प्रात्यक्षिक तयार करण्यासाठी आपल्या सभोवताली 10 झाडांचा पाला एकत्र करून आणला व शाळेमध्ये विद्यार्थ्यांनी कुठून  घेतला व तीस दिवस सावलीमध्ये आंबवण्यासाठी ठेवला त्याला दररोज काठीने सकाळी व संध्याकाळी ढवळून घेतला अशा पद्धतीने तयार झालेले मिश्रण एका फडके ने काढून घेतले व शाळेच्या विभागांमध्ये वापर केला सेंद्रिय पद्धतीने तयार केलेले दशपर्णी अर्क हे काळी किडी मावा तुडतुडे अशा विविध कीटकांवर फवारणी केली व त्याचं योग्य रिझल्ट मिळाला


इयत्ता:-10 वी
उपक्रमाचे नाव :- पाया खोद काम करणे
प्रथम मुलांना माहिती देवून बांधकाम करण्यासाठी सुरवातीला पाया खोद काम करणे गरजेचे आहे यासाठी लागणारे साहित्य टिकाव, खोरे,घमेल या साधनांचा वापर करून मुलांनी चांगल्या प्रकारे खोदकाम केले यामध्ये मुलांना चांगल्या प्रकारे माहिती समजली.


इयत्ता:- दहावी
उपक्रमाचे नाव:-खिडकीचे ग्रील बनविणे.
थोडक्यात माहिती:-प्रथम खिडकी चे मापे घेऊन त्यासाठी लागणारे मटेरियल ची यादी तयार केली मुलांना समजावून सांगितले यासाठी कोणते मटेरियल आपण वापरायचे आहे.२५X3 या साइज 8 अंगेल व 10m बार व त्यासाठी लागणारे साहित्य मीटर टेप गुण्या वेल्डिंग रॉड हॅन्डग्लोज प्रथम आम्ही ३० इंचीची 2 नग कटिंग केली व 24 इंचीचे 2 नग केले प्रथम मुलींनी चौकोनी फ्रेम बनवली व वेल्डिंग केली त्यासाठी 10 m बार 4 इंच अंतरावरील वेल्डिंग केले.असे 24 इंचाचे 6नग कटिंग करून वेल्डिंग केले अशा पध्दतीने मुलांना माहिती समजली.














december2021

 

शाळेचे नाव:- सरदार रघुनाथराव ढवळे हायस्कूल केंदुर

 उपक्रमाचे नाव -माळ रिपेअर करणे

इयत्ता - 9 वी 

इयत्ता नववीच्या विद्यार्थ्यांच्या वर्गावर माळ रिपेरिंग करणे या विषयावर लेक्चर झाले. त्यामध्ये सर्वप्रथम विद्यार्थ्यांना माळेचे कनेक्शन समजावून सांगितले. त्याबद्दल विद्यार्थ्यांना संपूर्ण माहिती मिळाल्यावर त्यांना मल्टीमीटर ने आणि कंट्युनिटी टेस्टर ने वायर व बल्ब कसे चेक करायचे ते विद्यार्थ्यांना कळले. त्यानंतर विद्यार्थ्यांनी मल्टीमीटर आणि कटयुनिटी टेस्टर च्या सहाय्याने सर्व एलईडी बल्ब चेक केले आणि माळेचा फॉल्ट शोधून काढला. त्यानंतर विद्यार्थ्यांनी माळेचे खराब झालेले पार्ट्स बदलून माळ रिपेअर केली किंवा चालू केली.




प्रात्यक्षिकाचे नाव - तिळाची चिक्की बनविणे.
इयत्ता - 9 वी  
 थोडक्यात माहिती -  
गृह आरोग्य विभागा  त् तिळ व गुळाची चिक्की अडविण्यात आली.  त्यासाठी पांढरे तीळ, गुळ तूप  इत्यादी साहित्य वापरण्यात आले.  त्यामध्ये तीळ निवडून भाजून घेण्यात आले गुळ कापून घेतला कढईमध्ये थोडे पाणी टाकून त्याबद्दल गुळ टाकला गुळाचा पाक तयार झाल्या त्याबद्दल टाकले व व्यवस्थित मिक्स करून घेतले पोळपाटाला तुप लावून घेतले व त्यावर हे मिश्रण पसरवून घेतले व थंड होण्याअगोदर वड्या पाडून घेतल्या मकरसंक्राती निमित्त तीळची चिक्की बनविण्यात आली.




प्रात्यक्षिकाचे नाव- मेथीचे पिक घेणे व विक्री करणे                                         
  इयत्ता नववीच्या विद्यार्थ्यांनी शाळेच्या एक गुंठे क्षेत्रावर टिकाऊ कुदळे चे साह्याने खोदणी करून त्यामध्ये बीज प्रक्रिया केलेले मेथीचे बी याची टाकणी केली व त्याला पाणी दिले दोन दिवसांनी पुन्हा पाणी दिले व अशा पद्धतीने चार दिवसानंतर पाच दिवसानंतर पुन्हा पाणी दिले अशा पद्धतीने 28 ते 30 दिवसांमध्ये मेथीची काढणी केली व शाळेमध्ये शिक्षक विद्यार्थी व गावांमध्ये त्याची विक्री केली यातून हे प्रात्यक्षिक करण्यासाठी 200 वीस रुपये खर्चाला व त्यातून 260 रुपये मिळाले यातून 40 रुपये नफा झाला हे प्रात्यक्षिक करत असताना विद्यार्थ्यांना खूप आनंद झाला व हे प्रात्यक्षिक पूर्ण झाले       





इयत्ता:-10 वी
उपक्रमाचे नाव:- बांधकाम करणे
प्रथम मुलांना माहिती देवून त्यासाठी लागणारे साहित्य थापी, ओकेबा, हॅन्डग्लोज याचा वापर करून आम्ही व मुलांनी व इंच या साइजचे बांधकाम केले यासाठी उभ्या रचनेचा वापर मटेरियल क्रिशन , विट ,पाणी सिमेंट याचा वापर करून एकत्र मिश्रण केले योग्य मापात आम्ही मुलांना माहिती देवून बांधकाम केले.




प्रात्यक्षिकाचे नाव - लोणचे बनविणे
 इयत्ता - 9वी
 थोडक्यात माहिती - गृह विभागाअंतर्गत प्रात्यक्षिक करत असताना अन्नपदार्थ पुरविने  प्रक्रिया  अभ्यासताना गाजर, मुळा, आलं, लसूण, मिरची यांचे मिश्र  लोणचे बनविण्यात आले. थंडीच्या दिवसांमध्ये आपल्या शरीराला उष्णतेची गरज असते ही उष्णता गाजर व मुळापासून मिळते. त्यामुळे गाजर मुळ्याचे लोणचे बनविण्यात आले. त्यासाठी गाजर, मुळा, मिरची, आलं, लसूण, लाल तिखट, मीठ, हळद, बडीशेप, काळी मिरी, तेल, मोहरीची डाळ या साहित्याचा वापर करण्यात आला यामधून मुलांनी पुरविणे ही प्रक्रिया अभ्यासली.














                                                                  अभियांत्रिकी विभाग.                                                      ...